Đoạn trích chiến thắng Mtao Mxây phản ánh, ca ngợi điều gì?

1. Đoạn trích chiến thắng Mtao Mxây phản ánh, ca ngợi điều gì?

Gợi ý 1:

Đoạn trích này khẳng định sức mạnh và ca ngợi vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn trọng danh dự, vì hạnh phúc gia đình, thiết tha với cuộc sống yên bình, ấm no của dân tộc, xứng đáng là anh hùng sử thi của bộ tộc Ê đê với tầm vóc tráng lệ. Qua đó, đoạn trích cũng là để ca ngợi sức mạnh và tài năng của Đăm Săn đã chiến đấu chống lại kẻ thù của mình để mang lại hạnh phúc cho gia đình và dân làng. Điều đó cũng phù hợp với cuộc sống hôm nay vì nó giúp người đọc hiểu được ý nghĩa của cuộc sống. Niềm vui của người anh hùng sử thi chỉ được tìm thấy trong cuộc đấu tranh vì danh dự, hạnh phúc của cộng đồng.

Gợi ý 2:

Chiến công của anh hùng Đăm Săn là biểu hiện đáng tự hào cho lí tưởng và nguyện vọng của cả cộng đồng. Đồng thời, nó thể hiện vẻ đẹp và sức mạnh mang tầm vóc sử thi của nhân vật anh hùng Đăm săn trong một cuộc chiến công lẫy lừng. Vẻ đẹp của hình tượng nhân vật chính Đăm Săn là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê Đê xưa.

Ý nghĩa mà sử thi Đăm Săn gửi gắm cho đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị tinh thần, đạo đức to lớn và thể hiện niềm hi vọng về cuộc sống của cả cộng đồng dân tộc, đồng thời, các chuẩn mực về nhân phẩm của người Ê Đê được tôn vinh.

Gợi ý 3:

Trận chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây thể hiện niềm tự hào, lý tưởng và khát vọng của cả cộng đồng vì một cuộc sống tốt đẹp hơn. Từ các chi tiết, sự việc, thủ pháp xây dựng ngôn ngữ, đến phép tu từ tương đối, phóng đại của đoạn trích đều nhằm tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh trong tầm vóc kì vĩ của nhân vật con người ấy. Người hùng Đăm Săn với màn chiến công lẫy lừng. Vẻ đẹp của hình tượng nhân vật chính Đam San là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê Đê xưa.

Ý nghĩa mà sử thi Đăm Săn truyền tải cho đến ngày nay có tầm quan trọng về mặt tinh thần và đạo đức. Là người anh hùng tồn tại trong lòng người Ê Đê từ ngàn xưa, anh đại diện cho khát vọng sống của cả cộng đồng dân tộc, đồng thời tôn trọng các chuẩn mực nhân phẩm của người Ê Đê.

2. Dàn ý phân tích Chiến thắng Mtao Mxây:

2.1. Mở bài:

Giới thiệu khái quát về sử thi Đăm Săn và vị trí đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

2.2. Thân bài:

Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây

Thứ nhất, nguyên nhân của cuộc chiến:

Đăm Săn khiêu chiến với Mtao Mxây vì Mtao Mxây đã cướp vợ của Đăm Săn chứng tỏ Đăm Săn là người trọng danh dự cá nhân, cộng đồng; gắn bó với hạnh phúc gia đình, bộ tộc.

Thứ hai, cuộc chiến giữa hai tù trưởng:

– Thái độ của Đăm Săn và Mtao Mxây trước khi bắt đầu trận chiến:

Đăm Săn là người khiêu chiến: “Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy”, “ta sẽ lấy cái sàn hiên của nhà ngươi ta bổ đôi”, “lấy cầu thang…ta chẻ ra kéo lửa”, “ta hụn cái nhà của nhà ngươi”..

Thông minh, tự tin, đàng hoàng, dũng cảm, gan dạ.

Mtao Mxây: “tay ta đang còn bận ôm vợ hai chúng ta”, “ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm”

 Dữ tợn nhưng sợ hãi và rụt rè, ngập ngừng trước kẻ thù.

– Trận Đăm Săn và Mtao Mxây

Hiệp đầu tiên:

Mtao Mxây: Khiên múa như trò chơi, khiên kêu lạch cạch như quả mướp khô, chạy lên chạy xuống, chạy từ bãi tây sang đông, tự cho mình là tướng quen đánh trận, quen xé nát đất đai thiên hạ. 

Mutao Musai bất tài nhưng kiêu ngạo.

Đăm săn: Mtao Mxây được yêu cầu múa khiên trước. Đăm Săn không nhúc nhích khi Mtao Mxây múa khiên. Khi Đăm Săn múa ,“Một lầm xốc tới, chàng vượt qua đồi tranh. Một lần xôc tới nữa chàng vượt qua đồi lồ ô. Chạy vun vút qua phái đông, vun vút qua phía tây.”

Thản nhiên, tài giỏi và dũng cảm.

Hiệp thứ hai:

Đăm Săn bắt được miếng trầu do Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn. Sức mạnh của anh dường như tăng lên, điệu múa khiên của anh ấy mạnh hơn, nhanh hơn, đẹp hơn và cao hơn, gió thổi như bão. Anh ấy nhảy múa dưới Taaso, gió như một cơn lốc…” Đăm Săn đuổi theo Mtao Mxây trúng nhưng không thửng đầu. Miếng trầu là phần thưởng cho Đăm Săn, là sức mạnh của cả cộng đồng và là tấm lòng thủy chung của người vợ.

Đăm Săn là người có nghị lực và tài năng phi thường.

Hiêp đấu thứ ba:

 Nhờ lời khuyên của trời, Đăm Săn săn lùng và đánh bại Mtao Mxây. Trời là biểu tượng của công lý, trí tuệ của Đấng tối cao, là sự thiên vị rõ ràng đối với Damsan, là sự khẳng định đích thực về mình, đồng thời là chi tiết bộc lộ mối quan hệ mật thiết giữa con người và Trời.

Lối miêu tả song hành, ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, bút pháp phóng đại có thể thấy Đăm săn hơn hẳn Mtao Mxây về tài năng, sức mạnh, phong cách và phẩm chất. Chiến thắng của Đăm Săn đã củng cố hình ảnh và địa vị của người anh hùng sử thi Đăm Săn.

Đăm Săn cùng nô lệ trở về sau chiến thắng

Cuộc đối thoại giữa Đăm săn và người nô lệ: Đăm Săn và người nô lệ có ba cuộc đối thoại, mỗi cuộc có một nội dung khác nhau. Điều này cho thấy sự ngưỡng mộ, phản ứng vô điều kiện và lòng trung thành vô điều kiện của mọi người đối với Đăm Săn.

Ý nghĩa của cảnh Đăm Săn và nô lệ trở về:

Thống nhất cao giữa lợi ích, nguyện vọng cá nhân anh hùng với lợi ích, nguyện vọng cộng đồng

Thể hiện tình yêu và sự ngưỡng mộ trên toàn cộng đồng đối với anh hùng. Đó là ý chí thống nhất của toàn thể cộng đồng Ê Đê.

 Lòng ngưỡng mộ, yêu mến của nhân dân đối với các anh hùng

 Ăn mừng chiến thắng

Lệnh cho mở tiệc: Niềm tự hào và tự tin từ sức mạnh và sự giàu có của gia tộc

Ra lệnh đánh nhiều cồng chiêng: thể hiện niềm vui chiến thắng, sự giàu có, thịnh vượng, trang trọng, vẻ đẹp tinh thần và vật chất của tù trưởng và cả thị tộc.

Khung cảnh ngôi nhà của Đăm Săn: đầy ắp tiệc lớn, khách khứa đông đúc, kẻ hầu người hạ. Tác giả sử dụng nghệ thuật phóng đại để thể hiện niềm tự hào về bộ tộc giàu mạnh và sự đồng lòng, thống nhất của cả cộng đồng.

Hình ảnh Đăm săn: Nằm võng xõa tóc, uống không say, ăn không no, nói không mỏi, mắt long lanh, bắp chân to bằng xà ngang…

Hình ảnh Đăm Săn trở thành tâm điểm của hình tượng hoành tráng về cảnh chiến thắng. Hình ảnh Đăm Săn đẹp đẽ, mạnh mẽ, oai phong và tầm vóc cùng chiến tích lớn lao. Điều này thể hiện sự ngưỡng mộ, tự hào của nhân dân đối với những người anh hùng của cộng đồng mình.

Nghệ thuật

Ngôn ngữ người kể linh hoạt phù hợp với nhiều đối tượng. Ngôn ngữ hội thoại được sử dụng từ nhiều góc độ. Đó là ngôn ngữ chính luận kết hợp giữa ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả của người kể chuyện và ngôn ngữ đối thoại của nhân vật, giàu âm thanh và hình ảnh.

Nghệ thuật kể chuyện, thuyết minh

Biện pháp nghệ thuật: so sánh, phóng đại, tương phản

2.3. Kết bài:

Nhận xét về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: Đoạn trích thể hiện những đặc trưng cơ bản của thể loại sử thi: ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu. Niềm vui của chủ nghĩa anh hùng ca giúp chúng ta hiểu ý nghĩa của cuộc sống và chỉ có thể được tìm thấy trong cuộc đấu tranh cho danh dự, hạnh phúc của cộng đồng.

3. Câu hỏi về Đoạn trích chiến thắng Mtao Mxây:

Câu 1: Đăm Săn thách đấu với Mtao Mxây vì mục đích gì?

A. Trả thù cho người thân yêu trong gia đình.

B. Giành lại vợ vì hạnh phúc cá nhân.

C. Giành lại vợ và bảo vệ sự sống của buôn làng.

D. Vì sự bình yên của buôn làng.

Đáp án: C. 

CÂu 2: Phương án nào dưới đây nêu đúng đề tài, chủ đề của văn bản Chiến thắng Mtao Mxây?

A. Sử thi anh hùng, ca ngợi bản sắc văn hóa của anh hùng Tây Nguyên.

B. Sử thi anh hùng, ca ngợi người anh hùng dũng cảm chiến đấu vì danh dự và hạnh phúc của cộng đồng.

C. Sử thi anh hùng, ca ngợi sức mạnh thần kì của người anh hùng đăm Săn.

D. Sử thi anh hùng, ca ngợi sự chiến thắng của cái thiện và khẳng định ông Trời luôn bảo vệ cái thiện.

Đáp án: B

Câu 3: Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

– Đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi này được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.

Nhân vật trung tâm của sử thi này là nhân vật anh hùng, anh hùng văn hóa và anh hùng chiến trận. Trong sử thi có nhiều lớp người, nhiều thế hệ so với thần thoại, truyền thuyết. Trong câu chuyện này, nhân vật Đăm Săn là một thủ lĩnh anh hùng với tất cả những yếu tố này.

Những anh hùng của sử thi anh hùng là những anh hùng của chiến trận. Nhân cách cao thượng là dũng cảm xả thân chiến đấu với kẻ thù và chinh phục thiên nhiên vì cộng đồng. Một người anh hùng có vẻ đẹp hình thể mạnh mẽ. Nhân vật chính là hiện thân của ý chí và sức mạnh của cộng đồng. Đó là hình ảnh khái quát hóa, lý tưởng hóa, gửi gắm ý thức và sức mạnh cộng đồng.